Ukrajina – Sukob u Ukrajini se rasplamsao i trenutno nema naznaka da bi uskoro mogao biti završen. Pregovori koji su u proteklom periodu vođeni nisu dali željene rezultate ali ipak, u poslednje vrijeme iz kabineta ukrajinskog predsjednika Zelenskog dolaze signali da je ukrajinsko rukovodstvo spremno na kompromis oko Donbasa i Krima što bi u narednom periodu moglo donijeti barem neki napredak. Rusija je potpuno bespotrebno gurnuta u rat ali mnogo gore od ruševina na kijevskim i harkovskim ulicama biće ekonomski devastirana Evropa.
Specijalna vojna operacija koju je 24. februara Rusija pokrenula protiv Ukrajine je agresija i po svim standardima međunarodnog prava radi se o narušavanju suvereniteta i teritorijalnog integriteta jedne nezavisne države. Svaki pokušaj da se cijela situacija predstavi drugačije svelo bi se na odbranu neodbranjivog baš kao i pokušaj da se NATO agresija na Srbiju 1999. i ispuštanje bombi sa 12.000 metara na bolnice, kuće, stambene zgrade, vozove, mostove, strane ambasade predstavi humanitrarnom vojnom operacijom.
O razlozima pokretanja intervencije sam govorio u tekstu “Rat u Ukrajini – velika analiza: uzroci rata, geopolitički aspekt i naša pozicija“, a ako se na to još dodaju i laboratorije za razvoj biološkog oružja koje su prema tvrdnji ruske vlade, SAD razvile na teritoriji Ukrajine čemu u prilog ide i neobično nespretna i teško sročena izjava Viktorije Nuland – Pomoćnika državnog sekretara za evropske i evroazijske poslove pred američkim Kongresom, nije teško zaključiti da u cijeloj ukrajinskoj sagi niko nije čist. Ono što je pomalo iznenađujuće jesu najagresivnije ekonomske sankcije u istoriji prema Rusiji od strane Evropske Unije kao i cjelokupan pristup prema cijeloj problematici.
Evropa kao loš učenik istorije
Početkom rata u Ukrajini postalo je jasno koliko je svijet zapravo izgubio odlaskom u penziju “gvozdene kancelarke“. Nažalost, Evropljani očigledno nisu naučili lekciju iz istorije a naročito je to čudno za Njemačku koja je već imala slično iskustvo. Kada se kajzer Vilhem II 1888. konačno odrekao Otta von Bismarka, Evropa je prvi put posle Napoleonovih ratova sa izuzetkom Krimskog rata, nezaustavljivo počela da se kreće ka novom velikom ratnom sukobu. Ravnoteža snaga se pretvorila u bjesomučnu trku u naoružanju a Bismarkovi naslednici odustali su od njegove politike balansiranja. Strahovi i prognoze gvozdenog kancelara, tog političkog genija, pokazale su se kao tačne i nepune dvije decenije nakon njegove smrti, Evropa je skliznula u strahote Prvog svjetskog rata.
Onog trenutka kada diplomatiju zamijene čelik i sankcije, tada već postaje kasno baš kao što je postalo kasno i te 1914. kada je konačnim krahom Bizmarkovog diplomatskog sistema “vojna paklena mašina“ počela nezaustavljivo da se kreće i ruši sve pred sobom. Današnja situacija nažalost podsjeća na julsku krizu i predvečerje Prvog svjetskog rata. Prije više od dvije hiljade godina, čuveni rimski istoričar Ciceron je rekao da “ljudi koji ne vuku pouke iz istorije, osuđeni su na to da vječno ostanu djeca“. Nažalost, mi Evropljani očigledno nismo u stanju da odrastemo.
Evropske zemlje zatvarale oči nad zločinima nad Rusima u Ukrajini
Evropske zemlje u kontekstu ukrajinskog pitanja morale su se angažovati mnogo više kako bi došlo do primjene sporazuma “Minsk II“ i ne zatvarati oči nad zločinima koje su na istoku zemlje vršili ukrajinske nacističke formacije. Još prvog dana sukoba bilo je neophodno pokrenuti ofanzivne diplomatske aktivnosti, sazvati mirovnu konferenciju i tako pokušati zaustaviti rat kako se ne bi počeo stvarati utisak da zaustavljanje sukoba zapravo i nije bio cilj.
Nažalost, nervozna evropska diplomatija pošla je putem totalnog (za sada) ekonomskog rata koji joj neće donijeti ništa dobro. Ono što je još pogubnije je činjenica da su Ukrajini poslana neka od najmodernijih zapadnih naoružanja čime je budućnost odnosa sa Rusijom na koju je Evropa geopolitički prosto osuđena, potpuno zapečaćena. Zapravo, ako imamo u vidu tešku antirusku histeriju koja je prisutna proteklih sedmica koja ide čak do nivoa da se ismijavaju velikani poput Čajkovskog i Dostojevskog a ruski studenti u Evropi se označavaju kao nepoželjni te su izloženi šikaniranuju, možemo govoriti čak i o kulkturološkom i civilizacijskom animozitetu.
Udar EU na medijske slobode
S druge strane, marginalizacija i onemogućavanje rada ruskih medija na teritroriji EU je otvoren udar na medijske slobode i stvaranje obrnutog medijskog mraka. Istovremena dozvola Fejsbuka da omogući govor mržnje protiv Rusije i pozivanje na smrt ruskih osvajača podsjeća nas na neke od najmračnijih perioda ljudske istorije. Za takve poteze riječi su suvišne ali ne treba propustiti priliku da se pomene da, kada je vršena agresija na Srbiju, Afganistan, Irak, Libiju, Jemen (…), niko nije pozivao na smrt američkih, francuskih ili saudijskih osvajača. Štaviše, to se smatralo anticivilizacijskim činom isto onoliko koliko se za civilizacijsku dužnost smatrala okupacija Iraka ili bombardovanje Libije. Nažalost, krilatica da je EU ekonomski div ali i politički patuljak još jednom se pokazala kao tačna. Izolovati tako veliku ekonomiju i tržište kakvo je rusko, bez da posledice osjetite na vlastitoj koži je potpuno nemoguće.
Međutim, Rusi sigurno neće sjediti skrštenih ruku i posmatrati kako im Zapad ekonomski uništava zemlju. Evropska unija umjesto pregovora i diplomatije proteklih osam godina, odlučila je da radi sve u korist vlastite štete. Posledice po evropske ekonomije će biti katastrofalne i osjetiće se u svim sferama društva. Kriza koja će neminovno nastupiti sigurno će za posledicu imati i uspon desničarskh ideologija i partija baš kao što je to bio slučaj tridesetih godina prošlog vijeka.
Da su evropske zemlje i SAD ispoštovale bezbjednosne garancije da se NATO neće širiti na istok a o kojima je pisao njemački “Der Spiegel“ a prenijela zagrebačka “Geopolitika“ u tekstu “„Bomba“ iz Njemačke: otkriće dokumenta iz 1991. podupire ruske optužbe o širenju NATO-a“ i da se ukrajinska država obračunala sa nacističkim grupacijama na istoku zemlje koje su terorisale etničke Ruse – rat se nikada ne bi desio.
Ukrajina i nova blokovska podijela svijeta
Nažalost, Ukrajina sada, kao i ranije nije gospodar svoje sudbine i trenutno predstavlja poligon za obračun velikih svjetskih sila i novu blokovsku podjelu svijeta. Ono što je sasvim izvjesno a što se proteklih dana moglo pročitati i iz samih izjava je da u cijeloj ovoj situaciji Kina sigurno neće ostati po strani i da je pitanje vremena kada će uslijediti njen snažniji angažman.
Naravno, u međunarodnim odnosima i svjetskoj politici nema ljubavi i upravo zbog toga, Kina će se u ovoj situaciji stavitio na stranu ruskih interesa ne zato što voli svog sjeveriostočnog susjeda već zato što bi uništenje Rusije za nju predstavljalo geopolitičku noćnu moru. Kina sebi nikada neće dozvoliti apsolutnu okruženost suparničkim zemljama ili savezima a uz to ne treba zaboravizi ni decenijsko pitanje Tajvana i sporna ostrva u Južnom kineskom moru. Upravo tu, Evropljani su izolacijom i uvođenjem sankcija Rusiji napravili još jednu veliku grešku a to je da su Kinu i Rusiju prosto osudili na savezništvo. Svojevremeno, Niksonova trijangularna diplomatija i politika balansirasnja spriječila je vojni sukob Kine i Rusije dok danas, zapadna politika radi potpuno suprotnu stvar – gura u savez dva ekonomska, teritorijalna i politička diva dok se treći, malo južniji nalazi na pragu nove zajedničke kuće. Cjelokupna situacija je veoma neizvjesna i apsolutnog pobjednika u ovoj geopolitičkoj igri sigurno neće biti a, kada smo mi u pitanju, najgora stvar koju u ovom trenutku možemo učiniti jeste da se postavimo navijački prema bilo kojoj strani u sukobu…
Serbian